- Um félagið
- Fréttir
- Orlofshús
- Réttindamál
- Styrkja félagið
- Hafa samband
Foreldrar langveikra barna lýsa því gjarnan sem frumskógi að afla upplýsinga um réttindi í tengslum við veikindi barns. Umhyggja hefur tekið saman ítarlegar upplýsingar varðandi réttindamál langveikra barna, með þeim tilgangi að efnið sé aðgengilegt og skiljanlegt. Hér má finna upplýsingar um helstu lög og reglur sem eiga við að hverju sinni, útskýringar á hugtökum og hlekki inn á vefslóðir viðeigandi stofnanna. Ef óskað er eftir frekari aðstoð við réttindamál þá býður Umhyggja foreldrum langveikra barna, sem eru í aðildarfélögum Umhyggju, upp á ókeypis lögfræðiráðgjöf, sjá nánar hér.
Farsældarlögin
Þann 1. janúar 2022 tóku gildi lög nr. 86/2022 um samþættingu þjónustu í þágu farsældar barna. Innleiðingartímabil laganna er skilgreint þrjú til fimm ár. Markmið laganna er að stuðla að farsæld barna og að börn og foreldrar sem á þurfa að halda hafi aðgang að samþættri þjónustu við hæfi án hindrana.
Farsæld barns
Í lögunum er farsæld barns skilgreint sem aðstæður sem skapa barni skilyrði til að ná líkamlegum, sálræunum, vitsmunalegum, siðferðilegum og félagslegum þroska á heilsu á eigin forsendum til framtíðar.
Samþætt þjónusta
Samþætt þjónusta er skipulögð og samfelld þjónusta sem hefur það að markmiði að stuðla að farsæld barns og er veitt af þeim þjónustuveitendum sem eru best til þess fallnir að mæta þörfum barns hverju sinni. Farsældarlögunum er ætlað að veita samstarfi vegna þjónustu við börn skýrari farveg og að samstarfið sé án hindrana.
Skyldur
Í farsældarlögunum er þjónustuveitandi sá sem veitir farsældarþjónustu, hvort sem hann er hluti af stjórnsýslu ríkis eða sveitarfélags eða einkaaðili sem veitir slíka þjónustu á vegum ríkis eða sveitarfélags. Til þjónustuveitenda teljast t.d. leikskólar, grunnskólar, frístundaheimili, félagsmiðstöðvar, framhaldsskólar, heilsugæsla, sérhæfð heilbrigðisþjónusta, lögregla, félagsþjónusta og barnavernd.
Þá er einnig fjallað um aðila sem veita almenna þjónustu í þágu farsældar barna en eru ekki á vegum ríkis eða sveitarfélags s.s. sjálfstætt starfandi sérfræðingar, íþrótta-, lista og æskulýðsstarf, annað tómstundastarf og frjáls félagasamtök.
Fyrstu skref samþættingar
Samþætting þjónustu getur hafist með tvennum hætti.
1. Þjónustuveitendur og þeir sem veita almenna þjónustu í þágu farsældar barna verða þess áskynja að þörfum barns sé ekki mætt með fullnægjandi hætti og veita foreldrum og/eða barni leiðbeiningar um samþættingu þjónustu. Ofangreindir aðilar geta einnig miðlað upplýsingum beint til tengiliðar óski foreldrar/barn eftir því sérstaklega.
2. Foreldrar og/eða börn óska sjálf eftir samþættingu.
Tengiliður
Tengiliður tekur við beiðni um samþættingu sem hefur verið sett fram á þar til gerðu eyðublaði. Tengiliðum berast beiðnir annaðhvort beint frá foreldri/barni eða frá þjónustuveitendum/þeim sem veita almenna þjónustu í þágu farsældar barns ( ath. þó eftir að foreldri/barn skrifar undir "beiðni um miðlun á upplýsingum").
Málstjóri
Stuðningsáætlun
Framlenging fæðingarorlofs
Heimilt er að framlengja sameiginlegan rétt foreldra til fæðingarorlofs um allt að sjö mánuði ef um er að ræða alvarlegan sjúkleika barns eða alvarlega fötlun sem krefst nánari umönnunar foreldris. Sótt er um framlengingu fæðingarorlofs hjá Vinnumálastofnun. Mikilvægt er að skila inn vottorði frá sérfræðilækni þar sem rökstudd er þörfin fyrir lengingunni og skal Vinnumálastofnun berast frumritið af vottorðinu. Vinnumála stofnun metur hvort lenging fæðingarorlofs sé nauðsynleg og er stofnuninni heimilit að óska eftir umsögn frá öðrum sérfræðilækni við matið.
Hér má skila inn gögnum til Vinnumálastofnunar.
Hér má sjá nánari upplýsingar inn á vef Vinnumálastofnunar.
Hér má nálgast lög um fæðingar- og foreldraorlof nr.95/2000, sjá 19.gr.
Veikindaréttur á vinnumarkaði
Kjarasamningar vinnumarkaðarins kveða á um að foreldri sé heimilt að verja 2 dögum fyrir hvern unninn mánuð til aðhlynningar börnum sínum sem eru undir 13 ára aldri, fyrstu 6 mánuði í starfi. Eftir 6 mánuði í starfi verður rétturinn 12 dagar á hverju 12 mánaða tímabili. Foreldri heldur dagvinnulaunum sínum, sem og vaktaálagi eða eftirvinnuálagi þar sem það á við. Sama á við um börn undir 16 ára aldri þegar veikindi eru það alvarleg að þau leiði til sjúkrahússvistar í að minnsta kosti einn dag.
Þegar veikindaréttur á vinnumarkaði klárast er næsta skref að skoða rétt til greiðslna úr sjúkra- og styrktarsjóðum stéttarfélaga.
Sjúkra-og styrktarsjóðir stéttarfélaga
Til að eiga rétt á greiðslum úr sjúkra- og styrktarsjóðum stéttarfélaga þarf fyrst að fullnýta réttindi skv. kjarasamningum við vinnuveitanda, sem og að hafa greitt stéttarfélagsgjöld. Hér að neðan getur þú valið þitt stéttarfélag og fengið frekari upplýsingar um úthlutunarreglur félagsins og sótt um styrkina sem eru í boði.
BHM
BHM starfrækir bæði sjúkra- og styrktarsjóð. Sjúkrasjóðurinn er fyrir félagsmenn á almennum
vinnumarkaði og styrktarsjóðurinn er fyrir félagsmenn á opinberum vinnumarkaði. Sjá aðildarfélög BHM hér.
Sjúkrasjóður BHM
Greiddir eru sjúkradagpeningar vegna ólaunaðrar fjarveru frá vinnu sem nema 80% af meðallaunum sl.
4 mánuði fyrir óvinnufærni, að hámarki 713.000 krónur. Greitt er í 3 mánuði vegna veikinda barns.
Hér má finna nánari upplýsingar inn á heimasíðu BHM.
Hér má finna úthlutunarreglur sjúkrasjóðsins, sjá grein 4.c.
Hér má sækja um sjúkradagpeninga inn á mínum síðum hjá BHM.
Styrktarsjóður BHM
Greiddir eru sjúkradagpeningar vegna ólaunaðrar fjarveru frá vinnu sem nema 80% af meðallaunum sl.
4 mánuði fyrir óvinnufærni, að hámarki 713.000 krónur. Greitt er í allt að 4 mánuði vegna veikinda
barns. Sjóðsstjórn metur hvert einstakt tilvik fyrir sig.
Hér má finna nánari upplýsingar inn á heimasíðu BHM.
Hér má finna úthlutunarreglur styrktarsjóðsins, sjá grein 4.g.
Hér má sækja um sjúkradagpeninga inn á mínum síðum BHM.
ASÍ
ASÍ hefur sett viðmiðunarreglugerð fyrir sjúkrasjóði aðildarfélaga ASÍ.
Sjúkrasjóðir aðildarfélaga ASÍ skulu greiða dagpeninga í 90daga (3 mánuði), að loknum kjarasamningsbundnum greiðslum launagreiðanda vegna langveikra og alvarlega fatlaðra barna. Greiðslur skulu ekki nema lægri fjárhæð m.v. starfshlutfall sjóðfélaga en 80% af meðaltali þeirra heildarlauna sem iðgjald hefur verið greitt af á síðustu 6 mánuðum. Með langveikum börnum er átt við börn undir 18 ára aldri sem greinast með alvarlegan og/eða langvinnan sjúkdóm og þarfnast sérstakrar umönnunar. Með alvarlega fötluðum börnum er átt við börn undir 18 ára aldri sem greinast með alvarlega greindarskerðingu, geðraskanir eða alvarlega líkamlega hömlun og þarfnast sérstakrar umönnunar.
Hér má nálgast viðmiðunarreglur ASÍ fyrir sjúkrasjóði aðildarfélaganna , sjá grein 12.2.
Hér má nálgast aðildarfélög ASÍ.
Athugið að einstaka stéttarfélög innan ASÍ kunna að veita rýmri rétt. Ýttu á þennan hlekk til að velja þitt stéttarfélag https://www.asi.is/um-asi/skipulag/adildarfelog.
BSBR
BSBR starfrækir styrktarsjóð þar sem heimilt er að greiða dagpeninga í allt að 60 daga vegna veikinda barna sem er undir 18 ára. Sjóðsfélagi þarf að hafa verið aðili að sjóðnum í eitt ár til að geta sótt um úthlutun. Dagpeningar eru 80% af meðal heildarlaunum síðustu 12 mánuði.
Hér má finna nánari upplýsingar inn á heimasíðu BSBR.
Hér má nálgast úthlutunarreglur styrktarsjóðs BSBR, sjá grein 3.d.
Hér má sækja um inn á mínum síðum BSBR.
Hér má nálgast aðildarfélög BSBR.
KÍ
Sjúkrasjóður Kennarasambands Íslands greiðir sjúkradagpeninga til sjóðfélaga sem verður fyrir tekjuskerðingu
sem er afleiðing alvarlegra langtímaveikinda maka eða barna. Veikindin verða að hafa staðið í a.m.k. þrjá mánuði. Fjárhæð sjúkradagpeninga tekur mið af meðalstarfshlutfalli síðustu 12 mánuði og eru greiddir í allt að sex mánuði. Óskert fjárhæð dagpeninga er 16.000 kr. á dag.
Hér má nálgast úthlutunarreglur sjúkrasjóðs KÍ, sjá grein 4.2 varðandi veikindi barns og sjá grein 4.3. og grein 4.4. varðandi upphæð sjúkradagpeninga.
Hér má sækja um inn á mínum síðum hjá KÍ.
Hér má nálgast aðildarfélög KÍ.
VFÍ
Verkfræðingafélag Íslands starfrækir sjúkrasjóð og styrktarsjóð. Sjúkrasjóðurinn er fyrir sjóðsfélaga sem starfa á almennum vinnumarkaði og styrktarsjóðurinn er fyrir sjóðsfélaga sem starfa á opinberum vinnumarkaði.
Sjúkrasjóður VFÍ
Greiddir eru dagpeningar í allt að 60 daga vegna langvarandi veikinda barns. Upphæð dagpeninga er 80% af grunni inngreiðslna viðkomandi sjóðsfélaga í sjóðinn og skal miðað við meðal innborgun síðustu 12 mánuði áður en réttur til dagpeninga skapaðist, þó ekki hærri fjárhæð en 1 milljón krónur á mánuði.
Hér má nálgast nánari upplýsingar inn á heimasíðu VFÍ.
Hér má sjá úthlutunarreglur sjúkrasjóðsins, sjá grein 4.b. um upphæð dagpeninga og grein 4.c. um veikindi barns.
Hér má sækja um inn á mínum síðum VFÍ.
Styrktarsjóður
Greiddir eru dagpeningar í allt að 60 daga vegna langvarandi veikinda barns. Upphæð dagpeninga er 80% af grunni inngreiðslna viðkomandi sjóðsfélaga í sjóðinn og skal miða við meðal innborgun síðustu 12 mánuði áður en réttur til dagpeninga skapaðist, þó ekki hærri fjárhæð en 800 þúsund krónur á mánuði.
Hér má nálgast nánari uppplýsingar inn á heimasíðu VFÍ.
Hér má sjá úthlutunarreglur styrktarsjóðsins, sjá grein 4.b. um upphæð dagpeninga og grein 4.c. um veikinda barns.
Hér má sækja um inn á mínum síðum VFÍ.
VR
Félagsmenn VR eiga rétt á sjúkradagpeningum úr sjúkrasjóði VR vegna barna sinna undir 18 ára aldri í allt að 210 daga/7mánuði, á hverju 12 mánaða tímabili. Upphæðin nemur 80% af meðallaunum síðustu sex mánuði.
Hér má nálgast frekari upplýsingar inn á heimasíðu VR.
Hér má nálgast frekar upplýsingar um útreikning á sjúkradagpeningum.
Hér má nálgast úthlutunarreglur sjúkrasjóðs VR, sjá grein 2.7. um veikindi barns.
Hér má sækja um inn á mínum síðum hjá VR.
Félög utan bandalaga
Hjúkrunarfélag Íslands
Hjúkrunarfélag Íslands starfrækir styrktarsjóð sem félagsmenn öðlast rétt úr þegar greiðslur hafa borist í 6 mánuði, þar af 3 mánuði samfellt áður en atburðir sem veitir rétt til styrks úr sjóðnum átti sér stað. Greiðslur eru mismunandi eftir því hvort sjóðsfélagi er á opinberum eða almennum vinnumarkaði.
Sjóðsfélagar á opinberum vinnumarkaði
Mánaðargreiðsla miðast við starfshlutfall við upphaf veikinda. Full mánaðargreiðsla er kr. 400.000 sem er kr. 18.459 fyrir hvern virkan dag eða 21.67 daga. Hægt er að sækja um dagpeninga til sjóðsstjórnar vegna ólaunaðrar fjarveru frá vinnu í kjölfar langvinnra veikinda barns (þrír mánuðir eða lengur) í allt að sex mánuði samanlagt. Með barni í reglum þessum er auk kynbarns, kjörbarns og fósturbarns átt við stjúpbarn og barnabarn sem býr á heimili sjóðsfélaga eða þarfnast greinilega umönnunar sjóðsfélaga. Dagpeningar eru einungis veittir vegna barna undir 18 ára aldri. Með langtímaveikindum er átt við veikindi sem vara samfellt lengur en í 30 almanaksdaga.
Hér má sækja um inn á mínum síðum hjúkrunarfélagsins.
Hér má sjá úthlutunarreglur sjóðsins inn á heimasíðu hjúkrunarfélagsins, sjá grein 1, um upphæð dagpeninga og grein 1.b, um veikinda barns.
Sjóðsfélagar á almennum vinnumarkaði
Upphæð dagpeninga nemur 80% af grunni inngreiðslna sjóðsfélaga í sjóðinn síðustu sex mánuði áður en launagreiðslur féllu niður, að hámarki 610.000 krónur á mánuði (launatekjur 762.500 krónur). Hægt er að sækja um dagpeninga til sjóðsstjórnar vegna ólaunaðrar fjarveru frá vinnu í kjölfar langvinnra veikinda barns í allt að sex mánuði samanlagt. Með barni í reglum þessum er auk kynbarns, kjörbarns og fósturbarns átt við stjúpbarn og barnabarn sem býr á heimili sjóðsfélaga eða þarfnast greinilega umönnunar sjóðsfélaga. Dagpeningar eru einungis veittir vegna barna undir 18 ára aldri. Með langtímaveikindum er átt við veikindi sem vara samfellt lengur en í 30 almanaksdaga.
Hér má sækja um inn á mínum síðum hjúkrunarfélagsins.
Hér má sjá úthlutunarreglur inn á heimasíðu hjúkrunarfélagsins, sjá grein 2.b. um upphæð dagpeninga og grein 2.c. um veikindi barns.
Læknafélag Íslands
Læknafélag Íslands starfrækir fjölskyldu- og styrktarsjóð lækna (FOSL) sem m.a. veitir félagsmönnum fjárhagsaðstoð í veikinda- og slysatilvikum. Réttur sjóðsfélaga til úthlutunar úr sjóðnum er háður því að greitt hafi verið styrktarsjóðsframlag vegna sjóðsfélaga í samtals 6 mánuði og þar af í 3 mánuði samfellt áður en atvik, sem veitir rétt til styrks úr sjóðnum, átti sér stað. Sjóðurinn greiðir styrk sem nemur 80% af grunni inngreiðslna sjóðsfélaga í sjóðinn síðustu 12 mánuði áður en greiðslur féllu niður, að hámarki 1.200.000 krónur,- á mánuði, í 3 mánuði. Hvert samfellt greiðslutímabil er að jafnaði 3 mánuðir á hverju 12 mánaða tímabili. Sá sem hefur fullnýtt þann rétt öðlast hann að nýju þegar greitt hefur verið fyrir hann til sjóðsins í 3 mánuði. Sjóðsfélagi sem er sjálfstætt starfandi hefur rétt til greiðslu veikindastyrks sem um launþega væri að ræða.
Hér má sækja um styrk inn á innra vef læknafélags Íslands.
Hér má nálgast úthlutunarreglur fjölskyldu- og styrktarsjóðsins, sjá grein 3.3, um langvarandi veikinda ættingja.
Samband stjórnendafélaga
STF starfrækir sjúkrasjóð sem m.a. greiðir bætur til félagsmanna í veikinda og slysatilfellum. Réttur til sjúkradagpeninga vegna veikinda barna fer eftir ávinnslurétti sjóðsfélaga í sjóðnum, þó er greitt að hámarki í 90 daga vegna veikinda barns á hverju 12 mánaða tímabili. Upphæð sjúkradagpeninga er 80% af meðaltalslaunum síðustu 12 mánaða fyrir veikindi. Einnig er hægt að sækja styrk vegna mjög alvarlegra eða langvarandi veikinda barna, að upphæð 366.000 krónur á hverju 12 mánaða tímabili. Ekki er hægt að sækja bæði um dagpeningagreiðslur og eingreiðslustyrk.
Hér má finna úthlutunarreglur sjúkrasjóðsins, sjá grein 7.6.1. um upphæð dagpeninga, sjá grein 9 um veikindi barns og sjá grein 7.2. um ávinnslurétt til dagpeninga.
Hér má sækja um inn á mínum síðum hjá STF.
Félag skipstjórnarmanna
Félag skipstjórnarmanna starfækir styrktarsjóð FS. Sjóðstjórn metur hvort greiða skuli dagpeninga í veikinda- og slysaforföllum barna innan 18 ára. Dagpeningar greiðast að hámarki í 90 daga frá þeim tíma sem sjóðfélagi hefur verið launalaus í a.m.k. 10 daga. Komi til greiðsluskyldu er greitt frá fyrsta degi launamissisins. Sjóðstjórn ákveður upphæð dagpeninga.
Hér má sjá úthlutunarreglur sjóðsins, sjá grein 9.5. um veikindi barns.
Hér má sækja um inn á mínum síðum hjá FS.
Umönnunarmat, umönnunargreiðslur og umönnunarkort
Tryggingastofnun sér um umönnunarmat, umönnunargreiðslur og umönnunarkort.
Umönnunarmat
Fjárhæðir umönnunargreiðslna byggjast á umönnunarmati sem Tryggingastofnum framkvæmir en framkvæmdin byggir á flokkunarkerfi sem er sett fram í reglugerð nr. 504/1997. Hér má nálgast reglugerðina.
Í 5. gr. reglugerðarinnar má sjá flokka sem byggja á erfiðleikum barns, gæslu og þeim útgjöldum sem fallið hafa til vegna barnsins. Annars vegar er flokkun vegna barna með fötlun og barna með þroska- og atferlisraskanir og hins vegar flokkun barna sem glíma við langvinn veikindi. Einnig eru tiltekin greiðslustig sem miðast við umönnun og kostnað vegna barnsins, umönnunargreiðslur geta því verið misháar innan hvers flokks.
Umönnunargreiðslur
Umönnunargreiðslur eru fjárhagslegur stuðningur til framfærenda barna með fötlun og/eða langveikra barna auk barna með þrosaraskanir. Umönnunargreiðslur eru veittar þegar umönnun er krefjandi og kostnaður vegna heilbrigðisþjónustu, meðferðar og þjálfunar er orðinn umtalsverður.
Fjárhæðir umönnunargreiðslna byggjast á umönnunarmati. Almenn leikskóla- og skólaþjónusta skerðir ekki umönnunargreiðslur. Önnur dagleg, sértæk þjónusta, sem er án endurgjalds og nemur samfellt 4 klst. eða meira, skerðir greiðslur.
Umönnunarkort
Umönnunarkort er til lækkunar á læknis- og lyfjakostnaði. Umönnunarkort er veitt með umönnunarmati og því þarf ekki að sækja sérstaklega um kortið heldur birtist það inn á Mínum síðum Tryggingarstofnunar. Kortið veitir afslátt af ýmissi heilbrigðisþjónustu s.s. af komugjöldum til sérfræðinga, læknisfræðilegum rannsóknum og þjálfun barna. Gildistími er frá fæðingu, ef um meðfæddan sjúkdóm eða fötlun er um að ræða, en miðast annars við greiningu barns og nær allt að 16 ára aldri. Heimilt er að lengja gildistíma til allt að 18 ára aldurs vegna barna með lífshættulega sjúkdóma eða alvarlega fjölfötlun.
Hér má nálgast upphæðir umönnunargreiðslna frá 1.janúar 2023.
Hér má sækja um umönnunargreiðslur.
Hér má lesa meira um umönnunarmat, umönnunargreiðslur og umönnunarkort.
Hér má nálgast lög um félagslega aðstoð nr.99/2007, sjá 4. gr. og hér má nálgast reglugerð nr. 504/1997.
Foreldragreiðslur
Foreldragreiðslur byggja á lögum nr. 22/2006 um greiðslur til foreldra vegna langveikra eða alvarlega fatlaðra barna. Markmið laganna er að tryggja foreldrum fjárhagsaðstoð þegar þeir geta hvorki stundað vinnu né nám vegna sérstakrar umönnunar barna sinna, einnig vegna bráðaaðstæðna, enda verður vistunarþjónustu á vegum opinberra aðila ekki við komið.
Tekjutengdar greiðslur
Foreldrar geta átt sameiginlegan rétt á tekjutengdum greiðslum í allt að þrjá mánuði - samtals 6 mánuði. Foreldrum er heimilt að skipta greiðslunum eins og þeim hentar best, uppfylli báðir aðilar skilyrðin til greiðslnanna. Foreldrar geta þó ekki þegið greiðslur fyrir sama tímabil, nema ef um er að ræða líknandi meðferð barns.
Námsmannagreiðslur
Foreldri sem er í námi getur átt rétt á greiðslum, í allt að þrjá mánuði, ef hlé er gert á námi vegna alvarlegra veikinda eða fötlunar barns.
Grunngreiðslur
Grunngreiðslur eru ætlaðar þeim foreldrum sem eru ekki í námi né vinnu þegar barn greinist. Grunngreiðslur geta einnig verið samþykktar í framhaldi af launatengdum greiðslum eða námsmannagreiðslum.
Sameiginleg skilyrði
Sameiginleg skilyrði fyrir foreldragreiðslum eru að langveikt barn og/eða barn með alvarlega fötlun þarfnist sérstakrar umönnunar foreldris vegna sjúkdóms eða fötlunar sem fellur undir sjúkdóms-og/eða fötlunarstig laganna. Sjúkdóms-og fötlunarstigin eru að finna í 26. og 27. gr.laganna, sjá hér.
Umsókn um foreldragreiðslur
Hvað þarf að fylgja með?
Hér má sjá umfjöllun um foreldragreiðslur inn á vefsíðu TR.
Hér má sækja um foreldragreiðslur.
Hér má sjá upphæðir foreldragreiðslna fyrir árið 2023.
Hér má nálgast lög nr. 22/2006 um greiðslur til foreldra langveikra eða alvarlegra fatlaðra barna.
Hér má nálgast reglugerð nr. 1277/2007 um greiðslur til foreldra langveikra eða alvarlegra fatlaðra barna.
Bifreiðastyrkir og niðurfelling bifreiðagjalda
Hægt er að sækja um bílastyrk inn á mínum síðum hjá TR.
Hér má finna umsóknina á PDF formi.
Hér má nálgast upphæð bílastyrksins í reglugerð um uppbætur og styrki til hreyfihamlaðra einstaklinga vegna bifreiða.
Hér má lesa meira um bifreiðamál barna, inn á vef Tryggingastofnunar.
Félagsþjónusta sveitarfélaga
Með félagsþjónustu sveitarfélaga er átt við fjölbreytta þjónustu við einstaklinga og fjölskyldur. Félagsþjónustan skal leggja sérstaka áherslu á málefni barna, ungmenna, fatlaðs fólks og aldraða. Félagsmálanefndir eða starfsmenn félagsþjónustunnar taka ákvörðun um aðstoð sem sótt er um. Heimilt er að kæra ákvörðunina til úrskurðarnefndar velferðarmála innan fjögurra vikna frá tilkynningu um ákvörðun.
Fjárhagsaðstoð
Sveitarfélögum er skylt samkvæmt lögum um félagsþjónustu sveitarfélaga, að veita þeim einstaklingum fjárhagsaðstoð sem ekki eiga réttindi annarsstaðar eða geta ekki framfleytt sér með öðrum hætti. Fjárhagsaðstoð er oftast veitt í formi styrks, en í einhverjum tilfellum er aðstoðin í formi lánveitingar.
Hér má sækja um fjárhagsaðstoð hjá flestum stéttarfélögum landsins.
Hér má finna reglur nokkurra sveitarfélaga landsins um fjárhagsaðstoð. Ef þig vantar aðstoð við að finna þín réttindi hjá þínu sveitarfélagi endilega hafðu samband við okkur eða sveitarfélagið þitt.
Hér má finna reglur Reykjavíkurborgar.
Hér má finna reglur Kópavogs.
Hér má finna reglur Hafnarfjarðar.
Hér má finna reglur Reykjanesbæjar.
Hér má finna reglur Garðabæjar.
Hér má finna reglur Árborgar.
Hér má finna reglur Akureyrarbæjar.
Stuðningsþjónusta
Sveitarfélagi er skylt samkvæmt 26. gr. laga um félagsþjónustu sveitarfélaga að sjá um stuðningsþjónustu handa þeim sem búa á eigin heimilum og þurfa aðstoð t.d. vegna veikinda eða fötlunar. Stuðningsþjónusta getur verið með ólíkum hætti en hér má kynna sér helstu úrræði sem boðið er upp á samkvæmt lögum um félagsþjónustu sveitarfélaga og lögum um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi þjónustuþarfir. Athugið að sótt er um úrræðin hjá viðeigandi sveitarfélagi samkvæmt lögheimili notanda.
1) Almenn stuðningsþjónusta
Samkvæmt lögum skal sveitarfélag veita fjölskyldum barna, sem metin eru í þörf fyrir stuðning, almenna stuðningsþjónustu. Í lögunum er kveðið á um almenna stuðningsþjónustu í allt að 15 klukkustundir á viku.
Hér má finna leiðbeiningar félags-og vinnumarkaðsráðuneytisins um almenna stuðningsþjónustu.
Hér má finna lög um félagsþjónustu sveitarfélaga, sjá 26. gr. um almenna stuðningsþjónustu.
2) Stuðningsfjölskylda
Aðstoð stuðningsfjölskyldna er veitt samkvæmt lögum um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir. Sveitarfélögum er skylt að tryggja að fjölskyldur fatlaðra barna eigi kost á þjónustu stuðningsfjölskyldna eftir því sem þörf krefur. Verkefni stuðningsfjölskyldu er að taka fatlað barn í umsjá sína í skamman tíma í þeim tilgangi að létta álagi af fjölskyldu þess og auka möguleika barnsins á félagslegri þátttöku.
Hér má finna leiðbeiningar félags-og vinnumarkaðsráðuneytisins um stuðningsfjölskyldur.
Hér má finna lög um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi þjónustuþarfir, sjá 15. gr. um stuðningsfjölskyldur.
3) Frístundir
Frístundaþjónusta fyrir fötluð börn og ungmenni tekur við af almennri frístundaþjónustu grunnskóla og henni lýkur þegar viðkomandi lýkur framhaldsskóla. Þjónustan skal veitt eftir að reglubundnum skóladegi lýkur, og eftir atvikum áður en dagleg kennsla hefst svo og á þeim dögum, öðrum en lögbundnum frídögum, þegar skólar starfa ekki.
Hér má finna leiðbeiningar félags-og vinnumarkaðsráðuneytisins um framkvæmd frístundaþjónustu fyrir fötluð börn og ungmenni.
Hér finna lög um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi þjónustuþarfir, sjá 16. gr. um frístundaþjónustu.
4) Skammtímadvöl
Samkvæmt lögum eiga fötluð börn og ungmenni rétt á skammtímadvöl utan heimilis þegar þörf kemur. Skammtímadvölinni er ætlað að veita fötluðum einstaklingum tímabundna dvöl vegna mikilla umönnunarþarfa umfram jafnaldra. Foreldrar barns sem á rétt á skammtímadvöl geta fengið stuðning inn á heimili sitt í stað vistunar utan heimilis, sé þess óskað af foreldrum.
Hér má finna reglugerð um starfsemi og aðbúnað á skammtímardvalarstöðum.
Hér má finna lög um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi þjónustuþarfir, sjá 17. gr. um skammtímadvöl.
5) Akstursþjónusta
Sveitarfélag skal veita fólki með fötlun kost á akstursþjónustu sem miðar að því að það geti farið allra sinna ferða með þeim hætti sem það kýs og á þeim tíma sem það velur gegn viðráðanlegu gjaldi. Markmiðið er að gera þeim sem ekki geta nýtt sér almenningsfarartæki vegna fötlunar kleift að stunda atvinnu, nám og njóta tómstunda. Einnig skal fólk með fötlun eiga rétt á akstursþjónustu til þjónustustofnanna og vegna annarra þjónustu sem það nýtur skv. lögum um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir.
Hér má finna lög um félagsþjónustu sveitarfélaga, sjá 29. gr. um akstursþjónustu.
Notendasamningur
Barnafjölskyldur sem metnar hafa verið í þörf fyrir stuðningsþjónustu geta sótt um að gera notendasamning þar sem fjallað er um framkvæmd þjónustunnar. Markmið notendasamninga er að auka val barnafjölskyldna um þjónustuform og fyrirkomulag stuðnings. Notendasamningur felur í sér að notandi stjórnar því hver veitir aðstoðina, hvenær hún er veitt og hvernig, þannigað best henti hverjum og einum. Notendasamningar geta verið í formi
beingreiðslusamnings, þar sem notandi sér alfarið um starfsmannahald sjálfur, eða þannig að notandi stýrir sjálfur þjónustu við sig þó að þeir sem aðstoða hann séu starfsmenn sveitarfélags.
Hér má finna lög um félagsþjónustu sveitarfélaga, sjá 28. gr. um notendasamninga.
NPA samningur
NPA stendur fyrir notendastýrð persónulega aðstoð sem er þjónustuform sem byggir á hugmyndafræði um sjálfstætt líf. Þjónustuformið gerir fötluðu fólki kleift að ráða hvar það býr og með hverjum það býr. Með NPA samning stýrir fólk því hvernig aðstoðin er skipulögð, hvað aðstoð er veitt við, hvenær aðstoðin fer fram, hvernig aðstoðin fer fram og hver veitir aðstoðina. Markmiðið er að fólk með fötlun geti lifað lífi sínu og haft sömu möguleika og ófatlað fólk.
Hér má nálgast reglugerð um NPA samninga.
Hér má nálgast lög um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir, sjá gr. 11. um NPA samninga.
Hér má lesa ítarlegar upplýsingar um NPA samninga hjá NPA miðstöðinni.
Sjúkratryggingar Íslands
Markmið Sjúkratrygginga er að tryggja sjúkratryggðum aðstoð til verndar heilbrigði og jafnan aðgang að heilbrigðisþjónustu óháð efnhag. Sjúkratryggingar greiða hluta af kostnaði eða allan kostnað þeirra sem eru sjúkratryggðir vegna heilbrigðisþjónustu.
Hverjir eru sjúkratryggðir?
Hjálpartæki og næring
Sjúkra-, tal- og iðjuþjálfun
Sjúkratryggingar taka þátt í kostnaði vegna sjúkraþjálfunar, iðjuþjálfunar og talþjálfunar samkvæmt greiðsluþátttökukerfinu. Rétturinn nær til allt að 15 meðferðarskipta á 12 mánaða tímabili. Hægt er að sækja um viðbótarþjálfun.
Hér má nálgast frekari upplýsingar inn á heimasíðu Sjúkratrygginga.
Hér má nálgast reglugerð um greiðsluþáttöku sjúkratryggðra í kostnaði vegna heilbrigðisþjónustu.
Læknismeðferðir erlendis
Hér má nálgast frekari upplýsingar inn á heimasíðu sjúkratrygginga.
Hér má nálgast lög um Sjúkratryggingar Íslands.
Hér má nálgast öll eyðublöð Sjúkratrygginga Íslands.
Hér má nálgast yfirlit laga og reglugerða sem tengjast sjúkratryggingum.
Heimahjúkrun
Búsetuúrræði
Skólaúrræði
Barnið verður 18 ára
Sjónarhóll
Réttindagæsla
Stuðningsteymi Landspítalans
Stuðningsteymi Landspítalans veitir heildræna þjónustu með fjölskyldumiðaða nálgun í huga. Starfsmenn teymisins eru tveir, þær Hafdís Þorsteinsdóttir, félagsráðgjafi og Helga Jónasdóttir, þroskaþjálfi. Þjónusta teymisins er margþætt en hægt er að fá stuðning á meðan greiningarferli stendur, aðstoð við úrvinnslu áfalla, aðstoð við að byggja upp daglegt líf sem hentar barni og fjölskyldu, aðstoð við að finna og upplýsa fjölskyldur um viðeigandi úrræði og stuðning sem er í boði, upplýsingar um réttindi foreldra eða fjölskyldu og aðstoð við að sækja þau réttindi. Þá getur teymið einnig komið að samstarfi við og stuðlað að góðri þjónustu í nærumhverfi fjölskyldu.
Sorgarleyfi og sorgarstyrkur
Sorgarleyfi er ætlað að tryggja foreldum svigrúm til sorgarúrvinnslu í kjölfar barnsmissis og eftir atvikum til að styðja við eftirlifandi systkin við að aðlagast breyttum aðstæðum. Með lögfestingu laga um sorgarleyfi er leitast við að viðurkenna áhrif sorgar vegna barnsmissis á fjölskyldur í heild en í frumvarpi til laganna er sérstaklega fjallað um að huga þurfi að stuðningi við börn og barnafjölskyldur í kjölfar þess áfalls sem verður við að missa barn. Leitast er eftir að tryggja foreldrum á vinnumarkaði svigrúm til sorgarúrvinnslu og veita stuðning þegar kemur að endurkomu á vinnumarkað og þátttöku í samfélaginu að nýju í kjölfar barnsmissis. Lögin taka einnig til foreldra utan vinnumarkaðar eða foreldra sem hafa verið í minna en 25% starfshlutfalli og foreldra í fullu námi, en til þeirra er úthlutaður sorgarstyrkur.
Hér má sækja um sorgarstyrk.
Hér má sækja um sorgarleyfi.
Hér má lesa meira um sorgarleyfi og sorgarstyrk inn á vef Vinnumálastofnunar.
Hér má nálgast lög nr. 77/2022 um sorgarleyfi.
Hér má sjá upphæðir sorgarstyrks.
Hér má sjá upphæðir greiðslna í sorgarleyfi.
Upplýsingabæklingur
Hér má nálgast upplýsingabækling, sem þær Halldóra Jónasdóttir og Ingibjörg Freyja Gunnarsdóttir þroskaþjálfanemar í HÍ tóku saman um helstu réttindimál langveikra barna. Bæklingurinn er frá 2018 og því gott að hafa í huga að eitthvað hefur breyst og uppfærst. Nýjustu upplýsingar er að finna á heimasíðu Umhyggju.